Opowiadacze znów na Starym Mieście

Już po raz drugi na lubelskie Stare Miasto powraca festiwal niezwykły, niepodobny do innych - Festiwal Opowiadaczy "Słowo daję". Wystąpią na nim polscy artyści działający w ramach ruchu odnowy tradycji opowiadania historii, czyli storytelling revival. Warsztaty Kultury zapraszają na „Słowo Daję” wszystkich słuchaczy w przedziale wiekowym od lat 0 do 100.

Sztuka opowiadania to nic innego, jak kultywowanie żywego, mówionego słowa w bezpośrednim kontakcie ze słuchaczami, nawiązujące do zapomnianych tradycji wielu narodów i kultur. Gawędziarstwo, w dwudziestym wieku zepchnięte na margines, przeżywa dziś na świecie i w Europie prawdziwy renesans. Od lat w wielu krajach powstają ośrodki propagujące współczesną sztukę opowieści, odbywają się festiwale, warsztaty i spotkania, powstają projekty artystyczne oparte o badania nad oralnością – np. we Francji historia opowiadania stała się już odrębną dziedziną artystyczną, która bywa również wykładana w szkołach i na uniwersytetach. Jeden z patronów tego ruchu, Bruno de La Salle, założyciel i dyrektor artystyczny Centre de Littérature Orale w Vendôme, w swojej „Mowie w obronie sztuki słowa żywego” pięknie oddaje istotę tego zjawiska: Od kilku dziesięcioleci obserwujemy «odnowę sztuki opowiadania» i sami bierzemy w niej udział, nie do końca może zdając sobie sprawę, że uczestniczymy w przygodzie, która wykracza daleko poza nasze początkowe motywacje, i poza możliwości naszego rozpoznania.

My, kochający słowo żywe, znaleźliśmy się, w imieniu całego społeczeństwa, w roli obrońców dyscypliny, która po tym jak dawno temu została zaniechana, staje się sztuką do całkowitego odbudowania. Nasza jedyna wiedza i jedyne studia, z których możemy czerpać, wypływają z naszych praktyk. Nasza jedyna pewność, to móc uczestniczyć w celebrowaniu tego wspólnego skarbu, jakim jest słowo żywe. Ono nadaje nam sens. Pozwala stawić czoło upływowi czasu, sprawia że widzimy i wywołujemy przeszłe i przyszłe światy. Sprawia, że ukazuje się nam to, co niewidzialne, zaginione, nieznane, niepojęte, niedostępne, prawdziwe. Łączy nas, wiąże jednych z drugimi. Żywi nas, pozwala wzrastać, pomaga pomagać innym.

W Polsce sztuką opowieści zajmuje się od 1997 roku Grupa Studnia O, której członkowie - Jarek Kaczmarek i Małgorzata Litwinowicz gościć będą na festiwalu „Słowo Daję” z programami adresowanymi nie tylko do dzieci, ale i do dorosłych, inspirowanymi baśniami Andersena, bajkami słowiańskimi i... kosmiczną misją statku Apollo 17. Natomiast Michał Malinowski i Muzeum Opowiadaczy proponują podróż w świat bajek południowoamerykańskich, marokańskich, Rakugi (japońskiej formy sztuki opowiadania),  baśni Wilhelma Hauffa, współczesnej literatury izraelskiej oraz tradycyjnych podań ludowych o zmorach, strzygach, wampirach i innych makabrycznych postaciach.  

Krajowi opowiadacze na lubelskim festiwalu spotkają się z innym ośrodkiem, od lat zajmującym się słowem mówionym, czyli z dobrze znanym lublinianom Teatrem NN. Na Festiwalu Opowiadaczy Witold Dąbrowski zaprezentuje spektakl „Tajbełe i jej demon” oparty na prozie I. B. Singera.   

Drugim lubelskim akcentem będą „Charaktery Marrakeszu”, czyli zainspirowany studium charakterologicznym Teofrasta z Erezos słowno-muzyczno-wizualny program Tria Baja - Przemka Buksińskiego, Karola Gadzało i kolektywu kilku.com.

JJ/ip